Anayasa Mahkemesi’nden Kritik Özlük Dosyası Kararı: Kişinin “Kendi Verisini Talep Etme Hakkı” Güvence Altında

Konu:

Bir kamu çalışanı, özlük dosyasındaki sicil, değerlendirme notları ve kişisel verilerine erişim talebinde bulundu. Kurum, “gizlilik” gerekçesiyle bu talebi reddetti. Anayasa Mahkemesi, bu ret kararını özel hayata saygı hakkının ve kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlali olarak değerlendirdi. 

Anayasa Mahkemesi Ne Dedi? 

🔹 Kişisel Veri Niteliği: Özlük dosyasındaki sicil notları ve değerlendirmeler, kişisel veri olarak kabul edilir. Kişinin bu bilgilere erişimi anayasal bir haktır. 

🔹 Keyfi Sınırlamalara Geçit Yok: Kamu kurumlarının “gizlilik” gerekçesi, ancak kanuni dayanak varsa geçerlidir. Keyfi uygulamalar, bireyin haklarını ihlal eder. 

Değerlendirmemiz:

Bu karar, işverenler ve kamu kurumları açısından büyük önem taşıyor: 

📌 Açık Rıza Zorunluluğu: Çalışanlara ait kişisel veriler işlenirken, açık rıza alınması gerekir. Rıza olmadan veri işlemek, saklamak veya paylaşmak hukuka aykırıdır. 

📌 Aydınlatma Yükümlülüğü: İşverenler, kişisel verilerin neden, nasıl ve ne amaçla işlendiğini çalışanlara açık bir şekilde bildirmelidir. Aydınlatma yapılmadan veri işlenmesi ihlale yol açar. 

📌 Şeffaflık ve Kontrol Hakkı: Çalışanlar, kendileriyle ilgili tutulmuş her türlü veriye erişim, bunları düzeltme hakkına sahiptir. İşverenler bu talepleri karşılamakla yükümlüdür. 

Özellikle iş yerlerinin dikkatine: 

🔹 Özlük dosyalarında tutulan kişisel veriler, “kurumsal gizlilik” gerekçesiyle keyfi olarak çalışanlardan saklanamaz. 

🔹 Aydınlatma yapılmaması ve açık rıza alınmaksızın veri işlenmesi halinde işverenler, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ve Anayasa’nın 20. maddesi kapsamında ihlalle karşı karşıya kalabilir. 

Sonuç:

Bu karar, çalışanların verileri üzerindeki egemenlik hakkını güçlendirirken, işverenlere de açık bir sorumluluk yüklüyor. Özlük dosyasındaki bilgilerin tutulması, paylaşılması veya saklanması konusunda açık rıza ve aydınlatma yükümlülüğü hayati önem taşıyor. Unutulmamalı ki, bireyin verisi üzerindeki kontrolü şeffaflık ve hukuka uygunlukla sağlanır.

Künye:

Karar Tarihi: 17 Temmuz 2024

Başvuru Numarası: 2019/39889

Resmî Gazete Tarihi ve Sayısı: 17 Aralık 2024 - Sayı: 32755